เขื่อนศรีนครินทร์ คือ ที่สุดของอุทยานแห่งชาติในเขตภาคกลาง-ภาคตะวันตก ด้วยเอกลักษณ์ทางธรรมชาติอันโดดเด่นครบทุกประเภทไม่ว่าจะเป็นธารน้ำตก สายน้ำพุร้อน ไปจนถึงโถงถ้ำน้ำลอด และเกาะแก่งทรงงามท่ามกลางอ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนผืนสวย
เขื่อนศรีนครินทร์ ที่สุดของความงดงามและความเป็นเอกลักษณ์ของเกาะแก่ง เถื่อนถ้ำ น้ำตก ท่ามกลางอ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อน พื้นที่รวมกว่า 1,532 ตารางกิโลเมตร ในเขต 3 อำเภอของจังหวัดกาญจนบุรี อันได้แก่ ไทรโยค ศรีสวัสดิ์ และทองผาภูมิ ถูกประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ.2524 โดยเป็นอุทยานแห่งชาติในลำดับที่ 39 ของประเทศ
เขื่อนศรีนครินทร์เป็นอุทยานแห่งชาติที่ครอบคลุมเนื้อที่กว้างขวางถึง 1,532 ตารางกิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าดงดิบทึบรอบอ่างเก็บน้ำเขื่อนศรีนครินทร์ โดยมีสายน้ำแควใหญ่หลากไหลตลอดปี และมีน้ำตกห้วยแม่ขมิ้นที่งดงามน่าประทับใจ
นอกจากผืนป่าที่ชอุ่มเขียวแล้ว ความยิ่งใหญ่ของอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ยังเผยออกมาในรูปของน้ำตกที่สวยงามมากมายหลายแห่ง เช่น น้ำตกห้วยแม่ขมิ้น น้ำตกผาสวรรค์ น้ำตกคลิตี้ และน้ำตกผาตาด ที่มีชื่อเสียงและได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก “น้ำตกห้วยแม่ขมิ้น” เป็นน้ำตกหินปูนขนาดใหญ่ที่งดงามที่สุดในภาคตะวันตก มีเอกลักษณ์ตรงที่สายน้ำไหลผ่านลำห้วยแม่ขมิ้นลงมาแล้วลดหลั่นไปตามเชิงชั้นหินปูนกว่า 7 ชั้น มีแมกไม้น้อยใหญ่แซมสลับขึ้นตามแก่งหินและก้อนหินด้านข้าง สร้างความสบายตาและบรรยากาศอันน่าอภิรมย์ น้ำตกแต่ละชั้นมีชื่ออันไพเราะว่า ดงว่าน ม่านขมิ้น วังหน้าผา ฉัตรแก้ว ไหลจนหลง ดงผีเสื้อ และร่มเกล้า สามารถเดินเลาะริมน้ำขึ้นไปชมน้ำตกได้ทุกชั้น ระยะทาง 2.45 กิโลเมตร โดยน้ำตกชั้นฉัตรแก้วถือว่ามีความงดงามที่สุด
น้ำตกผาตาดเป็นน้ำตกขนาดใหญ่อีกแห่งของอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ ทางด้านอำเภอทองผาภูมิ มีกำเนิดมาจากลำห้วยกุยมั่ง ไหลลดหลั่นมาตามหน้าผาหินปูนสูงกว่า 30 เมตร มี 3 ชั้น แต่ละชั้นเป็นลาดหินสลับกับวังน้ำซอกซอนไปในดงไม้ใหญ่ น่าลงเล่นน้ำพักผ่อนกายใจ นอกจากนี้บริเวณเหนือเขื่อนศรีนครินทร์ยังมีจุดชมทิวทัศน์อ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนอันงดงาม ซึ่งผู้มาท่องเที่ยวสามารถพายเรือและเล่นน้ำในอ่างเก็บน้ำได้
การเดินทาง อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์อยู่ห่างจากตัวเมืองกาญจนบุรีประมาณ 105 กิโลเมตร ใช้ทางหลวงหมายเลข 3199 มุ่งสู่เขื่อนศรีนครินทร์ แล้วสามารถเลือกเดินทางไป 2 ทาง คือ ทางรถยนต์จะใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง ในระยะทาง 45 กิโลเมตร ถึงน้ำตกห้วยขมิ้นและที่ทำการอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ หรือจะเหมาเรือหางยาวได้ที่ตลาดเขื่อนศรีนครินทร์ และที่ตลาดตำบลท่ากระดาน อำเภอศรีสวัสดิ์ เรือแล่นประมาณ 1 ชั่วโมง
ที่มา.. หนังสือที่สุดอุทยานแห่งชาติในประเทศไทย สำนักอุทยานแห่งชาติ (ISBN 978-616-316-504-6)